معرفی

Saturday 23 March 2019

- الجمعة 16 رجب 1440 -

04:1 - شنبه 03 فروردین 1398

پیوند ها و خدمات الکترونیک

جدیدترین مقالات

اهمیت محصولات زراعی دیم در امنیت غذایی و سلامتی جامعه

با پیچیدگی صادرات چه باید کرد؟

میزان تاثیر حاصلخیزی خاک در رشد نخود

خواص دارویی نخود

نخود و خواص آن

پیوند به سایت های مهم ایران

	سایت مقام معظم رهبری
	سایت ریاست جمهوری
	وزارت صنعت، معدن و تجارت

مناسبت ها

مقدمه
حبوبات نقش اساسي در كشاورزي پايدار دارند. اين محصولات منابع با ‌ارزشي از پروتئين گياهي هستندكه در رژيم غذايي انسان و خوراک دام بسيار ارزشمند مي‌باشند. حبوبات پايداري و بهره‌وري خاك را افزايش داده و شانس استقرار بيماريها آفات و علفهاي هرز را براي محصول بعدي بخصوص زماني كه غلات در تناوب قراردارند،كاهش مي‌دهد.
نخود با داشتن 23 درصد پروتئین یکی از منابع غذایی مهم به شمار می رود که می تواند جایگزین مناسبی برای سایر منابع پروتئینی مانندگوشت باشد. اين محصول به دلیل انجام فرآیند تثبیت بیولوژیکی ازت، باعث افزایش حاصلخیزی خاک می شود، که این افزایش حاصلخیزی باعث افزایش عملکرد محصولی که بعد از نخود در تناوب قرار می گیرد می شود. همچنین نخود مقاوم به شوری و خشکی می باشد که این ویژگی ها باعث شده است این گیاه در تناوب با سایر محصولات زراعی از جمله غلات قرار گیرد.
نخود در جهان
طبق گزارش سازمان فائو ایران در سال 2010 باتولید 239768 تن نخود مقام هفتم و از لحاظ سطح زير كشت نخود مقام چهارم را در بين كشورهاي جهان دارد. متوسط عملكرد در ايران (472كيلوگرم در هكتار) نسبت به عملكرد جهاني (1182كيلو‌گرم درهكتار) بسيار پايين است. سالانه سطحي معادل 1/2 ميليون هكتار در ايران به كشت حبوبات اختصاص دارد. ازاين ميزان، نخود با سطحي معادل 508313 هكتار (بيش از 63% از سطح زير كشت حبوبات) مقام اول را در بين ساير حبوبات دارد كه از كل سطح زير كشت، مقدار 9316 هکتار به صورت آبی و 498997 هکتار به صورت دیم می باشد. متوسط عملکرد نخودآبی در ایران 1377 کیلوگرم در هکتار و متوسط عملکرد نخود دیم 511 کیلوگرم در هکتار می باشد.
نخود در ايران
بر اساس بانک اطلاعات زراعت وزارت جهاد کشاورزی در سال زراعی 89/88 ، استان‌هاي کرمانشاه، لرستان و آذربايجان غربي به ترتيب با تولید 60442 تن و 50443 تن و 41557 تن نخود مقام‌هاي اول تا سوم و استان بوشهر نیز با تولید 1/63 تن مقام آخر تولید نخود کشور را دارا بودند. اين در حالي است كه از لحاظ سطح زیر کشت نیز کرمانشاه در سال زراعی 89/88 با مقدار 115355 هکتار بیشترین سطح زیر کشت و استان بوشهر با یک هکتار کمترین سطح زیر کشت نخود را به خود اختصاص دادند. طبق گزارش وزارت جهاد کشاورزی در سال زراعی 89/88 در بین استان های کشور، استان چهارمحال و بختیاری با عملکرد 1218 کیلوگرم در هکتار بالاترین عملکرد نخود دیم در واحد سطح و استان یزد با عملکرد 244/1 کیلوگرم در هکتار پایین ترین عملکرد نخود دیم در واحد سطح را دارا بوده‌اند.
مصارف نخود
برخی از ارقام نخود که در کشور کشت می شوند شامل نخود جم، کوروش، آرمان (نخوددیم)، هاشم، گریت، بیونیج، ILC482، کاکا (نخودسیاه)، پیروز (نخود قهوه ای) وFLIP93-93 می باشد.
فرآوری این محصول شامل پوست گیری، لپه کردن، آرد کردن، بو دادن، برشته کردن و تف دادن است که در بیشتر نقاط جهان انجام می گیرد. در ایران نخود مصارف گوناگونی دارد از جمله در غذاها استفاده می شود، مصرف آجیلی دارد، آرد نخود نیز در صنایع مختلف شیرینی پزی کاربرد دارد. در آذربایجان شرقی نخود به صورت نخودچی فرآوری و که حدود 40 درصد آن در داخل کشور به مصرف می رسد و 60 درصد آن به کشورهای اروپایی، آمریکایی و خاورمیانه صادر می‌شود. محصول نخودچي فرآوري شده در ايران، گاه تحت نام تجاري كشورهاي تركيه وامارات در دنيا ارائه می شود. یکی دیگر از فرآوری های نخود در ایران لپه کردن آن است که مصارف گوناگونی در داخل کشور دارد.
تجارت نخود
در حال حاضر منابع خريد محصول نخود، بيشتر بازارهاي محلي و بازار آزاد هستند. اين حاكي از وضعيت نابه‌سامان بازار خريد نخود و رهاشدن بازار به دست واسطه بازارهاي محلي و بازارهاي آزاد مي‌باشد و از اينرو مسئله عدم ثبات قيمت در محصول نخود و نيز تغييرات بسيار زياد در توليد سالانه و قيمت اين محصول امري طبيعي مي‌باشد. صادرات نخود فقط حدود 11% ازكل توليد حبوبات را به خود اختصاص داده است. تجارت نخود در 33سال قبل بسيار اندك بوده، اما در هر حال حاضر تجارت آن رو به افزايش است. افزايش صادارت نخود در طول20 سال گذشته، به وضوح بيانگر افزايش صادارت نخود در آينده بوده و اين محصول را بعنوان يك كالا مهم تجاري در بين حبوبات مطرح مي‌‌سازد.
افزايش تجارت نخود در سطح جهان نيازمند توليد بيشتر نخود است كه اين امر افزايش سطح زير كشت محصول را مي‌طلبد. قيمت نخود بايد به نحوي افزايش يابد كه انگيزه لازم را براي كشاورزان ايجاد نمايد، و بدينوسيله زمينه حضور فعال‌تر دربورس بوجود مي‌آيد. از مشکلات و تنگناهای نخود برای حضور فعال در بورس می توان به فقدان نقدینگی لازم در بخش، استاندارد نبودن محصول، از هم گسیختگی بازار و نوسان شدید، عدم توسعه حمل و نقل و صنایع بسته بندی، خرده پا بودن کشاورزی و فقر کشاورزان و عدم استفاده از حداکثر پتانسیل خود در صنایع تبدیلی اشاره کرد. یکی از عواملی که در صادرات این محصول نقش مهمی دارد نحوه بسته بندی آن در کشور می باشد.در حال حاضر فناوری بسته بندی نخود در کشور از استانداردهای جهانی فاصله دارد.
شوراي ملي نخود
با توجه به آنچه كه در پيشتر به عنوان يك نماي كلي از محصول نخود مطرح شد، در حالي كه اتحاديه صنف علافان و هم‌چنين اتحاديه صادركنندگان نخود، در استان كرمانشاه طي ساليان گذشته مشغول به فعاليت بوده است، اما ضرورت وجود يك نهاد ملي جهت حمايت از توليد، فرآوري و تجارت و صادرات نخود آشكار مي‌گردد.
بدين منظور و پس از رايزني‌هاي فراوان و بهره‌گيري از دانش و تجربيات موفق برخي نهادهاي مشابه همانند مركز ملي فرش ايران، انجمن پسته ايران، شوراي ملي زعفران ايران، بر آن شديم تا با تشكيل «شوراي ملي نخود ايران» گامي مهم و اساسي در راستاي پررنگ‌تر شدن نقش محصول نخود در توسعه و شكوفايي اقتصاد كشاورزي ايران برداريم.
از آنجا كه استان كرمانشاه به گواه آخرين آمار سازمان جهاد كشاورزي در جايگاه نخست توليد اين محصول قرار دارد، پيشنهاد تشكيل اين شورا نيز از همين استان در اتاق بازرگاني، صنايع، معادن و كشاورزي ايران مطرح و تشكيل گرديد.
هدف از تشكيل شوراي ملي نخود
ساماندهي توليد، تجارت و مصرف نخود اعم از دانش توليد و فرآوري، كشت مطلوب، آموزش توليدكنندگان، شناسايي و معرفي فرآورده‌هاي نخود و همچنين استفاده و انتقال تجربيات علمي و عملي دست‌اندركاران و به‌هنگام نمودن آن براي نيل به اهداف قانوني و دفاع مشروع و قانوني از اشخاص حقيقي و حقوقي عضو از اهداف اصلي تشكيل شوراي ملي نخود مي‌باشد كه با موافقت و نظارت اتاق بازرگاني، صنايع، معادن و كشاورزي ايران تشكيل گرديده است.
وظايف و اختيارات
برخي از مهم‌‌ترين و اساسي‌ترين وظايف و اختيارات شورا عبارتند از:
- تلاش براي ساماندهي توليد و تجارت داخلي و خارجي و مصرف نخود و فرآورده‌هاي آن؛
- بازاريابي مستمر جهاني و داخلي؛
- مشاركت گروهي در تصميم‌گيري‌ها و تصميم‌سازي‌ها و تهيه و تنظيم پيش‌نويس قوانين، مقررات و مصوبات مرتبط با توليد و تجارت نخود در جهت حفظ منافع مالي اعضاء شورا براي ارائه به قواي سه‌گانه؛
- فراهم سازي زمينه تسهيلات و اعتبارات مالي در جهت توسعه فعاليت‌هاي اعضاء؛
- انجام فعاليت‌هاي آموزشي، علمي و تحقيقاتي؛
- پيگيري مطالبات اعضاء؛
- جلوگيري از انجام رقابت‌هاي ناسالم اعضاء در بازارهاي داخلي و خارجي از طريق اعمال ضوابط كميته انضباطي اتاق ايران؛
- نظارت بر فرآيند توليد و بهبود روش‌هاي كشت، اصلاح ژنتيكي، كمك به مبارزه با آفات و امور قرنطينه‌اي
- شناسايي و معرفي ماشين‌آلات كاشت و برداشت نخود براي تسهيل در روش‌هاي جاري؛
- تلاش براي دسترسي به بازارهاي جهاني؛
- برقراري ارتباط با مراكز علمي و دانشگاهي داخلي و بين‌المللي جهت اصلاح روش‌هاي توليد و فرآوري نخود؛
- تلاش در جهت پوشش بيمه‌اي براي توليدكنندگان، صاحبان صنايع و تجار نخود در مقابل خسارات احتمالي؛
- تشكيل صندوق حمايت از توليد و تجارت و نيز فعاليت‌هاي علمي در زمينه نخود؛
و ...
جمع بندي
همواره هدف از تشكيل شوراها بهره‌مندي از نظر جمع براي رسيدن به اهداف عاليه مي‌باشد. شايد به ظنّ برخي شوراي تشكيل شده به جاي آنكه شوراي ملي باشد شورايي استاني است، اما غايت نهايي از تشكيل شوراي ملي نخود، استفاده از توان و ظرفيت تمامي استان‌ها جهت پيشبرد اهداف شورا مي‌باشد. خوشبختانه چه به هنگام عضوگيري جهت تشكيل شورا و چه به هنگام برگزاري انتخابات اعضاي هيئت مديره، اطلاع‌رساني كامل و سراسري از طريق اتاق‌هاي بازرگاني سراسر كشور صورت گرفت و در حال حاضر علاوه بر استان كرمانشاه، استان لرستان به عنوان دومين قطب توليد نخود در كشور (بنابر آخرين آمار اعلام شده از سوي وزارت جهاد كشاورزي) درخواست عضويت در اين شورا را داشته و پيشنهاد تشكيل شعبه‌اي از شورا در استان لرستان را اعلام نموده است. اميد است در آينده‌اي نزديك شاهد حضور تجار و فعالان عرصه توليد و تجارت نخود از سراسر كشور در اين شورا باشيم تا با هم‌انديشي و استفاده از دانش گروهي، چهره‌اي موفق از يك شوراي ملي به معناي واقعي كلمه را به اقتصاد كشور و حتي بين‌الملل نمايان كنيم.